Grote of St.-Vituskerk

Marktstaat 13, Naarden (Gemeente Gooise Meren)

De eerste kerk is gebouwd in de periode 1380 - 1440.
In 1468 is deze grotendeels afgebrand.
Herbouw en ook vergroting van de kerk vond plaats in periode 1468 - 1479.
In deze periode zijn de dwarsbeuken gebouwd.
In 1481 is de kerk opnieuw beschadigd door brand.
Voor de herbouw stelde "Stad en Lande" grondgebied ter beschikking tussen Hilversum en Loosdrecht: de Kerkelanden (ten westen van de huidige Hilversumse wijk Kerkelanden)

Tussen 1510 en 1518 werden de houten tongewelven aangebracht en beschilderd.

De toren stamt uit het begin van de 15e eeuw. In 1660 - 1661 werd de torenspits met bal, kruis en haan op de toren geplaatst.

Tussen 1965 en 1978 vonden er uitgebreide restauraties plaats van kerk en toren.

Rijksmonument

Naast de kerk staan het standbeeld van Comenius en het donormonument De Klim

Exterieur

Toren uit begin 15e eeuw. Spits geplaatst in 1660-1661.
Breedte ca 12m en diepte ca 12m.
Totale hoogte van de toren bedraagt 71 meter, tot de omloop: 45m; de spits is 18m; bal, kruis en haan samen 10m.
De muren zijn ca 2m dik.
235 treden leiden naar de omloop.

Toren is al heel lang eigendom van de gemeente Naarden (vanwege het militaire belang ervan).

Meer ...

Gothische kruiskerk
Lengte 65m, breedte 18m, bij transepten 47m en hoogte 28m. Eerste kerk was even breed als de toren (12m)
Huidige vorm bestaat sinds 1479.
Beschadiging door brand in 1481 (bij invallen van de Stichtenaren).
Herstel mogelijk gemaakt door schenking van Kerkelanden door "Stad en Lande".
In 1799 officieel overgedragen aan de Nederduits Gereformeerde Gemeente.
Kerk was al sinds 1574 in handen van de Protestanten.
Dakruiter (torentje op kruising schip en dwarsbeuken).
Zeskantig torentje.
In de windvaan het kerkzegel van de Grote Kerk (de Goede Herder).
Het luidklokje is afkomstig van de Hofstede "Oud Bussem, heeft in de voormalige Andreaskerk in Naarden gehangen en is bij de laatste grote restauratie in de dakruiter van de Grote kerk gehangen.

Interieur

Gewelfschilderingen
Tussen 1510 en 1518 aangebracht op het houten gewelf. Aan de noordzijde afbeeldingen uit het leven van Jezus (Nieuwe Testament) Aan de tegenoverliggende zijde oudtestamentische voorafbeeldingen van de afbeeldingen uit het NT. Restauratie eind 20e eeuw.

Meer ...

Gildebord
Tafereel van de Cleermakers ende Lakenverkopersgilde, 1618
Tien Geboden bord

Beide gerestaureerd in 2010 door Annie en Erik Tjebbes uit Naarden

Koor en koorhek

Meer ...

Muurschildering

Meer ...

Hoofdorgel
Gebouwd in 1862 in de Grote kerk tegen de torenwand door Christian Gottlieb Friedrich Witte van de fa J. Bätz & Co. uit Utrecht.
Koororgel
Gebouwd in 1937 door de firma Flentrop te Zaandam tbv de Wereldtenstoonstelling in Parijs. In 1938 in de Grote Kerk geplaatst, in de koorsluiting. Sinds 1995 eigendom van de kerk. In 1998 gerestaureerd en uitgebreid.
Kabinetorgel
Gebouwd in 1784 door Johannes Stephanus Strümphler uit Amsterdam.
In 1948 verkocht aan de Nederlandse Bachvereniging tbv de uitvoering van de Matthäus Passion in de Grote Kerk.
In 1997 gekocht door de kerk.
Staat op Rijksmonumentenlijst.
Preekstoel
Uit de 17e eeuw.
Bij de restauratie bleek deze om de oude preekstoel uit de 15e eeuw te zijn heengebouwd.
Deze laatste staat nu in het koor.
Klokken
In de toren hangen 5 klokken.
De oudste en kleinste stamt uit 1460, gegoten door Steven Butendiic uit Utrecht.
3 klokken zijn in tijden van geldgebrek verkocht en de 4e is in WO II door de Duitsers geroofd.
Vlak voor de klok werd afgevoerd naar Duitsland hebben de Naarders een gipsafgietsel gemaakt, waarnaar in 1949 een nieuwe klok is gegoten door Petit en Fritzen te Aarle-Rixtel.
In 1970 zijn nog weer 3 klokken gegoten door Eysbouts te Asten.

In de dakruiter een luidklokje.

Tenslotte hangt er in de kerk naast de ingang van de consistoriekamer nog een klokje (voorheen in de consistoriekamer).

Meer: